Het Anderhalvelijnscentrum Sunenz in Drachten is een innovatief experiment dat oplossingen  biedt voor de toenemende zorgvraag van ouderen. Het centrum ontstond uit een samenwerkingsverband tussen verschillende partijen, waaronder De Friesland Zorgverzekeraar, ZuidOostZorg en de Samenwerkende Ouderenbonden Smallingerland. Het Anderhalvelijnscentrum wil een speler zijn tussen de eerste- en tweedelijns zorg.

Opname vaak niet nodig
“Door de veranderingen in het zorglandschap gingen we kijken hoe we zorg uit de tweede lijn konden halen”, zegt Ida van Marion, manager van het Centrum. Diana Monissen, voorzitter van de Raad van Bestuur van De Friesland: “Het is een mooi voorbeeld van hoe je de zorg anders kunt organiseren, met als uitkomst betere kwaliteit van zorg tegen lagere kosten. Ouderen kunnen er terecht voor diagnose en behandeling. Daarnaast ondersteunt het Anderhalvelijnscentrum huisartsen bij diagnostiek en behandeling van hun oudere patiënten. Opname in het ziekenhuis of verpleeghuis kan daarmee uitgesteld worden of is zelfs helemaal niet nodig. De integrale aanpak gaat over alle domeinen en stelsels heen. De zorg wordt echt om de vraag van de klant georganiseerd. Of het nu gaat om zorg uit de eerste lijn of de tweede lijn, care of cure. Alle noodzakelijke zorg en disciplines komen samen.”

Stadspoli
Ook in Maastricht vindt een experiment plaats met anderhalvelijnszorg. De stadspoli is een initiatief van de lokale huisartsenorganisatie ZIO en het Maastricht Universitair Medisch Centrum om patiënten met relatief eenvoudige zorgvragen zo veel mogelijk buiten het dure ziekenhuis te houden. De gedachte is simpel: negen van de tien patiënten die door huisartsen naar het ziekenhuis worden verwezen, blijkt niets ernstigs te mankeren. Huisartsen weten dit, maar moeten hun patiënten bij twijfel toch doorsturen. Tenzij ze de mogelijkheid hebben een specialist om advies te vragen zonder de patiënt naar het dure ziekenhuis te verwijzen.

Snelle diagnose
Dermatoloog Herm Martens die spreekuur houdt in de stadspoli draagt geen witte jas, heeft geen beschikking over medische apparatuur en presenteert zich liever als medisch adviseur dan als behandelend arts. “Bij sommige patiënten ontkom je er niet aan om ze naar het ziekenhuis te sturen”, zegt de Maastrichtse huisarts Stan Kempinski. Hij is betrokken bij het experiment. “Maar vaak stuur ik een patiënt door naar een specialist met een simpele vraag waarvoor lang niet alle diagnostiek nodig is waarover het ziekenhuis beschikt”. Voor deze grote groep patiënten biedt de stadspoli uitkomst. Een ervaren dermatoloog als Martens heeft aan een korte optische inspectie van de moedervlekken van een patiënt genoeg om te beoordelen of het wel of niet zorgwekkend is. En als de specialist op de stadspoli twijfelt, kan de patiënt alsnog voor aanvullend onderzoek in het ziekenhuis terecht.

Goedkoper
In de stadspoli in Maastricht kunnen patiënten terecht zonder hun verplichte eigen risico van 360 euro aan te spreken. De kosten van het consult komen volledig voor rekening van de zorgverzekeraar. De stadspoli bespaart de verzekeraar immers miljoenen euro’s aan zorgkosten. “We verwachten de kosten van een consult aan de stadspoli binnen twee jaar tot 100 euro terug te kunnen brengen”, zegt medisch directeur Guy Schulpen van huisartsenorganisatie ZIO. Het goedkoopste enkelvoudige klinische consult in het Maastrichtse ziekenhuis kost het dubbele, en daar blijft het meestal niet bij.

Landelijk invoeren
De proef met de stadspoli’s loopt nu anderhalf jaar en de resultaten zijn spectaculair; 75 procent van de patiënten kon na een bezoek aan de stadspoli verder worden behandeld door de huisarts, waar een consult 9,01 euro kost. Zorgverzekeraar VGZ verwacht, zodra alle huisartsen in de regio Maastricht Heuvelland meedoen, jaarlijks enkele miljoenen euro’s aan zorgkosten te kunnen besparen met de stadspoli’s. Op termijn wil VGZ het Maastrichtse model landelijk invoeren. De verzekeraar hoopt zo op termijn enkele miljarden euro’s aan zorgkosten te besparen zonder te snijden in kwaliteit of aanbod.

Bron: Volkskrant, 3 november 2014