De afgelopen jaren zijn of worden er ministens twaalf wooncoöperaties in Amsterdam ontwikkeld. De basis is een vereniging die een groot pand bouwt en waarvan de leden een appartement huren. Een wooncoöperatie is een vereniging die een eigen complex van woningen bouwt, die gehuurd worden door de leden, met uitsluitend sociale huur en midden-huurwoningen. De wooncoöperatie zorgt voor huren tegen kostprijs in plaats van marktprijs. Het bezit van een pand is bedoeld voor gemeenschappelijk gebruik en niet als beleggingsobject. De meeste bouwprojecten omvatten tussen de 30 en 50 appartementen. In sommige wooncoöperaties leven de bewoners in een woongroep (met meerdere gezamenlijke ruimten waaronder een keuken), andere wooncoöperaties bestaan uit zelfstandige appartementen zonder (of met minder)( gemeenschappelijke ruimten.
Stroom
Een van die nieuwbouwprojecten in de multigenerationele wooncoöperatie Stroom. Momenteel wordt er gebouwd op Centrumeiland – IJburg Amsterdam, en dit pand gaat 30 appartementen (midden-huurprijzen) omvatten met één grote gezamenlijke huiskamer. In november 2023 werd met de gemeente Amsterdam de optieovereenkomst getekend voor kavel 5.01 op Centrumeiland. Het jaar 2024 stond in het teken van het ontwerpen en rondkrijgen van de financiering. Een goede groep mensen van diverse leeftijden is bijeengebracht die zorgzaam en duurzaam willen samenleven. Dankzij hun vernieuwende aanpak is een groot deel van de financiering rond. De toekomstige bewoners investeren ook zelf allemaal een bedrag.En 2025 staat in het teken van de bouw. In 2026 worden de woningen opgeleverd.
Drempels en steun
Wooncoöperaties krijgen slechts 60 procent hypotheek van de bank omdat ze een bedrijf zijn, en ze hebben geen recht op hypotheekrenteaftrek. Wooncoöperatie Stroom bestaat uit een groep enthousiaste mensen die al hun vrije tijd stoppen in het tot stand brengen van het gezamenlijke pand als een duurzame en zorgzame multigenerationele woongemeenschap. Zij lopen tegen drempels aan. Zowel de overheid als de banken hebben nog geen regelgeving ontwikkeld die aansluit bij een dergelijk nieuw burgerinitiatief, maar zij zijn welwillend om dit de komende jaren te gaan veranderen.
In Amsterdam heeft de gemeenteraad zich uitgesproken voor het stimuleren van wooncoöperaties met het aanbieden van kavels voor nieuwbouw en voor een ondersteuning in de hypotheek. Op dit moment zijn er rond de tien wooncoöperaties in de realisatiefase en een nog groter aantal in voorbereiding. De wooncoöperaties hebben zich verenigd in het Platform Wooncoöperaties Amsterdam. Gezamenlijk timmeren zij aan de weg voor betere voorwaarden.
Het concept
Het concept van wooncoöperatie heeft zich bewezen in Duitsland en Oostenrijk, zie de vele publicaties bij onder meer Gebiedsontwikkeling.nu en Platform31. Ook het huidige kabinet ziet dat en heeft zich in het regeerakkoord uitgesproken voor stimulering van de wooncoöperaties.
De wooncoöperatie is niet nieuw in Nederland. Zo kenden we aan het begin van de twintigste eeuw de coöperatieve woningbouwverenigingen en in de jaren 60 en 70 de coöperatieve flatverenigingen. In juli 2015 kreeg de wooncoöperatie voor het eerst een wettelijke borging in de Woningwet. Daarmee is een stap gezet in de ontwikkeling van deze organisatievorm binnen de Nederlandse volkshuisvesting. Platform31 heeft een vijfstappenplan ontwikkeld voor mensen die een wooncoöperatie willen opzetten.
Uit de wooncrisis
Niet alleen vinden veel mensen het fijn om op deze manier een leefgemeenschap te vormen, wooncoöperaties zijn ook een oplossing voor de wooncrisis in ons land. De woningmarkt is immers uit balans. Koopwoningen zijn onbetaalbaar voor mensen met een gemiddeld inkomen zonder eigen vermogen. Huurprijzen in de vrije sector rijzen de pan uit, waardoor deze nauwelijks meer bereikbaar zijn voor mensen met een middeninkomen. Er is een tekort aan woningen met middenhuur (880 tot 1166 euro per maand). Sociale huurwoningen zijn er de afgelopen decennia steeds minder en zijn alleen toegankelijk voor de laagste inkomens. Kortom: het wordt steeds moeilijker om een betaalbare woning te vinden. Met name jongeren kunnen nauwelijks een woning vinden en blijven noodgedwongen lang bij hun ouders wonen. Het aantal thuiswonende alleenstaande ouderen neemt toe, terwijl bejaardenhuizen zijn afgestoten en zorginstellingen alleen toegankelijk zijn bij een zware indicatie. Er wordt amper gebouwd voor de ouderen die zorg nodig hebben maar geacht worden zelfstandig te blijven wonen.
Vliegwiel
Statutair is er geen winst te halen uit een wooncoöperatie, het pand kan niet verkocht worden. Wel maakt Stroom een gezamenlijk fonds waarmee de revenuen van wooncoöperaties ten goede kunnen komen aan nieuwe initiatieven. Zo beogen Stroom en de andere wooncoöperaties een vliegwieleffect zodat er langzaamaan een hele nieuwe tak van volkshuisvesting ontstaat.
Geef een reactie